Karanlığın içinden geçtiğimiz zamanları yaşıyoruz. Nefesimiz düğümlenirken boğazımıza etrafımızdan ışık arıyoruz, rehber bulmaya çalışıyoruz. Toplum ve birey, kendisini yalnız hissettiğinde ya da ötekileştirildiğinde “bir topluluğa ait olmak” güdüsünü taşır. Bu aidiyet duygusunun kitleselleşmesi ve kollektif bir şekilde bir araya gelmesinin sonucunda ise Sivil Toplum Kuruluşları kurulmuştur. Temelleri bağımsızlık ve özgür irade üzerine kurulan Sivil Toplum Kuruluşları; bireyi merkeze alan, kitlesel mücadeleyi güçlendirmek amacıyla kurulmuş yapılardır.
Birlikte yaşamı paylaştığımız ancak varlığını bilmediğimiz bir çok yapıyla iç içeyiz. Bu yapılardan en önemlisi de STK’larıdır. Varlıklarını duyduğumuz ve bildiğimiz birçok STK’nın ne olduğunu, neyi amaçladığını, neler yaptığını bilmiyoruz. STK’lar tüm Türkiye için olduğu kadar Trabzon için de önemli ve vazgeçilmez yapılardır. “Trabzon’daki STK’lar ile Pazar Söyleşisi” adını verdiğimiz bu söyleşide Trabzon’daki tüm STK’lara yer açıp bu konuda bilgilenmek ve demokrasinin vazgeçilmez unsuru olan STK’ların önemine yer vereceğiz. Örgütlü toplum sağlıklı toplumdur düşüncesiyle yola çıktığımız “Pazar Sohbetleri” dizisinde; Trabzon’daki Sivil Toplum Kuruluşlarını tanımak ve toplumsal yapılar içindeki yerini anlamak umuduyla böyle bir söyleşi dizisi gerçekleştiriyoruz. Bu söyleşimizin beşinci konuk STK’sı ise “Atatürkçü Düşünce Derneğidir ”
Hep bu birliktelik dileklerimle, iyi okumalar dilerim.
Söyleşen: Cumali Yardım
Günümüz demokrasisinin en önemli unsurlarından birisi de Sivil Toplum Kuruluşlarıdır. Atatürkçü Düşünce Derneği olarak derneğinizi ve demokrasi blokları içerisindeki yerinizi nasıl tanımlarsınız?
Ülkemizde tüm özgürlüklerin ve İnsan Haklarının; Sosyal Hukuk Devletinin ve Çoğulcu Demokrasinin yolunu açan Cumhuriyet Devrimleri ve bu devrimlerin yapıcısı: öcüsü Mustafa Kemal Atatürk ve Atatürkçü Düşünce; demokrasi mücadelesinin ve demokrasinin tam odağındadır. Dolayısıyla adını taşıdığımız, bundan büyük bir onur duyduğumuz ve layık olmaya çalıştığımız Atatürkçü Düşünce Derneği merkezi bir role sahiptir, olmalıdır.
Günümüzde emperyalizmin tüm saldırı ve işgallerinde dikkat edersek bu iki yüce kavramı kullandığını, saldırılarına gerekçe yaptığını görürüz: Demokrasi ve İnsan Hakları..
Yurt içinde de emperyalizmin denetiminde ve finansal desteğinde hareket eden kimi kişi ve kuruluşların da bu iki kavramı istismar ettiklerini, hatta bazıları bunu yaparken Atatürk ve Atatürk Devrimlerini demokrasinin önünde en büyük engel olduğunu belirttiklerini görüyoruz. Bu zihniyetin bu amaçla Cumhuriyet yıkıcılarına ‘’Yetmez ama Evet’’ diyerek verdikleri destekle ülkemizin ve demokrasimizin geldiği yer ortadadır.
İşte Bu aldatmacayı kırmak ve gerçek bir demokrasi mücadelesi vermek, demokrasi mücadelesini gerçek zeminine oturtmak çok yakıcı bir hale gelmiştir. Bu görev de Atatürkçülere, Atatürkçü Düşünce Derneği’ne düşmektedir.
Trabzon da çalışmalar yapan bir dernek olarak Trabzon ve Trabzonluların Sivil Toplum Kuruluşlarına bakışı nasıl, bundan biraz bahseder misiniz?
Trabzon zengin tarihi geçmişi olan bir şehir. Yakın geçmişinde Müdafa-i Hukuk Cemiyetleri, Güçlü Halkevleri örgütlenmeleri, sendikal örgütlenmeleri , baroları , meslek odaları gibi sayısız deneyimleri olmuştur. Ama kanımızca günümüzde hem nitelik ve hem nicelik açısından daha zengin olmalı.. Bunda !2 eylül baskıcı ortamının yarattığı tahribat en önemli neden olmakla birlikte demokratik kültürün toplumca içselleştirilmemiş olmasının rolü var. Ama tüm bu yetersizliklere rağman Trabzon’da gericiliğe; baskıya eyvallah demeyen çok direngen unsurlar olduğunu görüyoruz. Tabi esas olan toplumun her kesiminin demokrasiyi içselleştirmesi, demokratik örgütlenmenin öneminin kavranması ve katılması. Bunu yaratmak görevi de bizlerindir.
Trabzon’da faaliyet gösteren bir dernek olarak şehre kültürel, sosyal ve ekonomik anlamda bir katkı sunuyor musunuz? Sunuyorsanız bu çalışmalarınız nelerdir? Bu çalışmalarınızı yeterli buluyor musunuz?
Derneğimiz kurulduğundan bugüne Trabzon’da saygın, ağırlığı olan bir konuma sahiptir. Yaptığı çalışmalarla kültürel; sosyal anlamda şehrimize anlamlı katkıları olmuştur. Ekonomik katkıya gelince; bu düşünsel anlamda bir katkı olabilir. Biz ticari bir kuruluş değiliz. Bunu son yıllardaki ‘’Aydınlanma Konferansları’’mızın konularına baktığımızda rahatlıkla görebiliriz. Konferans konularımızın bazıları şunlardır:
*Bölge Endüstrisinin Geleceği Ve Alt Yapısı (Prof. Dr. Burhan ÇUHADROĞLU)
*Bölgemizde Heyelan Gerçeği (Doç. Dr. Hakan ERSOY)
*Trabzon Kent Kültürü Ve Tarihi (Yüksek Mimar Bekir GERÇEK)
*Milli Mücadele Döneminde Trabzon’da Muhalefet (Öğr. Görevlisi Yazar Veysel USTA)
* Türkiye’de Su Doğu Karadeniz’de Su (Prof. Dr. Fatma GÜLTEKN)
Sanat; İş , siyaset dünyasının ve toplumun çeşitli kesimlerinin ilgi gösterdiği bu konferanslar üniversite dışında pek rastlamadığımız kapsamlı çalışmalardır. Bu yargılar bizim değil, Konferansa katılan uluslararası ve ulusal düzeyde pek çok çalışmayla adından söz ettiren hocalarımıza aittir.
Sivil Toplum Kuruluşları ve demokrasinin geleceği konusundaki düşünceleriniz nelerdir? Atatürkçü Düşünce Derneği olarak değişmesini istediğiniz hususlarda bir baskı unsuru olabileceğinizi düşünüyor musunuz?
Yukardaki bir sorunuza verdiğim cevapta belirttiğim gibi ülkemize çağdaş anlamda demokrasi Atatürk Devrimleri ve Cumhuriyetle birlikte geldi. Hem de özgürlük ve demokrasinin ne olduğunu bilmeyen ve dolayısıyla böyle bir talebi olmayan bir toplumda. Batı’da Demokratik bütün kazanımlar ve haklar büyük mücadeleler sonrası ve çok kanlı bir biçimde kazanıldı. Biraz da bunun etkisiyle olacak toplumumuz demokrasiyi ve demokratik kültürü çok fazla içselleştirmiş değil. İnsanlarımızın birçoğu demokrasiyi hala; ‘’halk güvendiği bir kişi ve partiyi seçer, daha sonra işine karışmaz ve itaat eder’’ biçiminde anlıyor. Oysa günümüz bu anlayışı aşmak zorunda. Günümüzde toplumun seçimlerden seçimlere değil de kendisini ilgilendiren konulara her zaman müdahale edebildiği, fikrini söyleyebildiği Katılımcı bir demokrasinin hayata geçmesi önemli. Bu anlamda Demokratik Kitle Örgütlerinin varlığı bunun olmazsa olmaz koşulu. Ama bunun ne kadar yakınındayız? Demokratik hayatın vazgeçilmez unsurları dediğimiz siyasal liderlerin bile ‘’demokrasi’’ söylemlerinde. Ne partisinde ne de bireysel yaşamlarında bunu uyguladıklarını söyleyemeyiz. Hele geçenlerde Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin ‘’Anayasa Mahkemesi kapatılmalıdır’’ sözü demokrasimizin geleceği açısından endişe vericidir. Bilindiği gibi bizdeki ve pek çok demokratik ülkedeki adı Anayasa Mahkemesi olan bu tür mahkemeler, sandıktan Hitler, Mussolini gibi totaliter, demokratik rejimi ortadan kaldıran iktidarların çıkması üzerine 2. Dünya Savaşı sonrası demokratik ülkelerin gündemine giren ve kurulan mahkemelerdir.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen toplumumuz geri döndürülemeyecek ölçüde demokrasiyi benimsemiştir. Demokrasi dışı görüşlerin ve çıkışların gelecekte başarı şansı yoktur. Bizler Demokratik kitle örgütleri olarak, Atatürkçü Düşünce Derneği olarak halkımızla birlikte Katılımcı Demokrasiyi, Hukuk Devletini, Güçler Ayrılığını yeniden inşa edeceğiz ve işler hale getireceğiz.
