CHP Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya, Büyükşehir yasasında yapılan yeni bir düzenleme ile mahallelere tekrar köy statüsü kazandıran kırsal mahalleye dönüştürülmesi uygulamasına ilişkin açıklamalarda bulundu. Kaya şunları söyledi :
”12 Kasım 2012’de kabul edilen bir yasa ile 13 il büyükşehir ilan edilmişti. Aralarında Trabzon’un da bulunduğu bu illerdeki tüm köyler mahalleye dönüştürülmüştü. Şimdi Büyükşehir Yasasında yapılan bir değişiklikle bundan geri dönüşün yolu açıldı. TBMM’de kabul edilen 7254 Sayılı Torba Yasa’daki düzenlemeye göre, büyükşehir ilan edilen illerde mahalleye dönüştürülen köy ve belde yerleşimleri, bağlı oldukları ilçe belediyesinin teklifi ve büyükşehir belediye meclisinin onayı ile ‘kırsal mahalle (köy)’ statüsü kazanabiliyor. Meclis’ten geçen bu düzenlemeye ilişkin açıklamalarda bulunan CHP Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya, şunları söyledi:
“Önceden köy iken Büyükşehir Yasası ile mahalleye dönüştürülen ve bundan memnun olmayan mahallelerimiz, bağlı oldukları ilçe belediyesinin teklifi ve büyükşehir belediye meclisinin onayı ile kırsal mahalleye yani bizim bildiğimiz anlamıyla köye dönüşebiliyor. Kırsal mahalleye dönüşmesine karar verilen yerlerde; vergi, harç ve su parası ödemelerinde bir takım muafiyetler ve indirimler sağlanıyor. Bu düzenlemeden yararlanmak isteyen ve kırsal mahalle olmak isteyen mahallelerin muhtarları bir an önce ilçe belediyelerine müracaat etmelidir.”
8-9 yıl önce büyükşehir ilan edilen illerin birçoğunda büyük sıkıntıların yaşandığını ve Büyükşehir Yasasında yapılan bir değişiklikle bu sıkıntılardan geri dönüş yolunun açıldığını ifade eden CHP Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya, sözlerine şöyle devam etti:
KÖY DEMEK ÜRETİM DEMEKTİR
“Büyükşehir yapılan illerde köylerimiz ve beldelerimiz mahallelere dönüştürüldü. Bu dönüşümle birlikte köylerin ve beldelerin tüm malları, meraları ve taşınmazları bağlandıkları belediyelere geçti. Bu yerlerde Büyükşehir Yasası ve kuralları uygulandığı için tarım ve hayvancılık faaliyetleri bitme noktasına geldi. Köylülerin ihtiyaç duydukları ahır ve benzeri yapıları yapmaları zorlaştı. Bürokrasi arttı. Hayvancılık yapanlar koku yapıyor diye şikâyet edilmeye başlandı, belediyeler cezalar yazmaya başladı. Üretim bitti, hayvancılık bitti. Köy demek üretim demektir demiştik, köyleri mahalle yapmak buraları üretimden koparmaktır demiştik, dinletememiştik. Şimdi geç de olsa AKP hükümetinin aklı başına geldi.”
MAHALLE YAPMIŞSIN OKULU YOK, SUYU YOK
“Bunlar yetmezmiş gibi mahalle yapılan köylerdeki vatandaşlara ek vergi yükleri ve ödeme yükleri getirildi. Buna rağmen buralar yeterince hizmet alamadı. Okulu olmayan, yolu, suyu, kanalizasyonu olmayan birçok mahallemiz var. Mahalle yapmışsın okulu yok, yolu yok, suyu yok, kanalizasyonu yok! O zaman buraları neden mahalle yaptın?”
“HİZMET ALABİLECEK MİYİZ?”
“Parti olarak bizim de desteklediğimiz Büyükşehir Yasasında yapılan değişikliği Trabzon’da muhtarlarımıza anlattığımızda çok olumlu bulanlar oldu. Bazı muhtarlarımız haklı olarak şunu sordular; ‘Kırsal mahalle olursak belediyelerden hizmet alabilecek miyiz? Bu konuda endişelerimiz var.’ Muhtarlarımız haklılar. Hükümet ve belediye yetkilileri bu konuda bir açıklama yapmalı ve bu muhtarlarımızın endişelerini gidermelidir.”
16 Ekim 2020 tarihli Resmi Gazete ’de yayımlanan “Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7254 Sayılı Kanun” ile Mahalleye dönüşen Köy ve Beldelerle ilgili düzenleme ile;
1- Köy veya belde belediyesi iken mahalleye dönüşen ve büyükşehir belediyesi sınırları içinde bulunup sosyo-ekonomik durumu, şehir merkezine uzaklığı, belediye hizmetlerine erişebilirliği, mevcut yapılaşma durumu ve benzeri hususlar dikkate alınarak ilgili ilçe belediye meclisinin kararı ve teklifi üzerine büyükşehir belediye meclisinin en geç 90 gün içinde alacağı karar ile kırsal yerleşim özelliği taşıdığı tespit edilen mahalleler, kırsal mahalle kabul edilir.
2- Bu belirlemenin mahalle düzeyinde yapılması esas ancak; tamamı kırsal mahalle olarak tespit edilmeyen diğer mahallelerde de 10 bin metre kareden az olmamak kaydıyla kırsal yerleşik alan belirlenebilir. Kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan vasfı bu fıkrada belirtilen usulle kaldırılabiliyor.
3- Büyükşehir belediyesi, birinci fıkra uyarınca ilçe belediyesinden gelen teklifi aynen veya değiştirerek kabul edebilir ya da reddedebilir.
4- Kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenen yerlerde; gelir vergisinden muaf esnaf ile basit usulde gelir vergisine tabi mükellefler tarafından bizzat işyeri olarak kullanılan bina, arsa ve araziler ile mesken amaçlı kullanılan binalar ve zirai istihsalde kullanılan bina, arsa ve araziler 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na göre alınması gereken emlak vergisinden muaftır.
5- Bu yerlerde, ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılan bina, arsa ve araziler için emlak vergisi yüzde 50 indirimli uygulanır.
6- Kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenen yerlerde, 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken bina inşaat harcı ile imarla ilgili harçlar alınmaz; anılan kanuna göre alınması gereken diğer vergi, harç ve harcamalara katılma payları yüzde 50 indirimli uygulanır.
7- Bu yerlerde içme ve kullanma suları için alınacak ücret en düşük tarifenin işyerleri için yüzde 50’sini, konutlar için yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde belirlenir. 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için bu fıkrada belirtilen muafiyet ve indirimler uygulanmaz.
8- 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 12’nci maddesinin yedinci fıkrası ile 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu’nun ek 17’nci maddesi hükümlerinden yararlanan yerler; kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenmesi halinde bu madde hükümlerine aykırı olmayan hak, sorumluluk ve imtiyazlardan faydalanmaya devam ederler.
9-Bu madde uyarınca kırsal mahalle veya kırsal yerleşik alan olarak belirlenen yerler hakkında 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı 14 İl’de Büyükşehir Belediyesi ve 27 İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1’inci maddesinin 15 ve 29. fıkraları uygulanmaz.”
