Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nı, Madencilik Yönetmeliği’ni düzenleyen 115.maddeye eklediği fıkra ile “Zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin veren yönetmelik değişikliği” kamuoyunda tepki ile karşılandı.
RESMİ GAZETE, ‘KABUS FERMANI’ OLDU!…
16 Nisan 2017 tarihinde ki referandum ile yürürlüğe giren ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ ile Cumhurbaşkanı ve Bakanlara tanınan Kararname ve yönetmelik çıkarma yetkisi, Milletin kabusu oldu. Pek çok konu TBMM Genel Kurulu’na gelmeden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gece yarısı imzalanarak Resmi Gazete’de yayınlanıp yürürlüğe giriyor…
Bir ritüele dönüşen bu durum, vatandaşlarda tedirginlik yaratmaya başladı. Zira, 21 Eylül 2017 tarihli ve 30187 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan ve ‘Madencilik Yönetmeliği’ni düzenleyen 115.maddede yapılan değişikliğe 01 Mart 2022 (dün) eklenen fıkra ile “Zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin veren yönetmelik değişikliği” kamuoyunda tepki ile karşılandı.
Madencilik Yönetmeliği’nin 115. maddesine eklenen bir fıkra ile zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin verilmesi, madencilik faaliyetleri için zeytinliklerin taşınması, taşınan, yok edilen zeytinlik alan kadar alanın zeytinlik olarak tesis edilmesi kararlaştırıldı.
‘Geri Çekin Bu Yönetmeliği’
Zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin veren yönetmelik değişikliği Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu değişiklikle ülke genelinde zeytin katliamının yaşanacağı endişesi var.
Kaz Dağları başta olmak üzere zeytinlik alanların büyük bölümünde madencilik faaliyeti için çok sayıda izin alındığı biliniyor. Madencilik Yönetmeliği’nin 115. maddesine eklenen bir fıkra ile zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin verilmesi, madencilik faaliyetleri için zeytinliklerin taşınması, taşınan, yok edilen zeytinlik alan kadar alanın zeytinlik olarak tesis edilmesi kararlaştırıldı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden Yönetmeliğinde değişiklik yaparak madencilik faaliyetleri için zeytinlikleri yok edecek düzenleme 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı. Daha önce defalarca Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne getirilen ve zeytinliklerin madencilik faaliyetine açılmasını öngören düzenlemeler tüm siyasi partilerin karşı çıkması ile engellenmişti
“Zeytinciliğin idam fermanı”
“Zeytinciliğin idam fermanı” olarak adlandırılan, zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin veren düzenleme bu kez Maden Yönetmeliği’ne eklenen bir fıkra ile gündeme geldi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 1 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile maden sahalarına denk gelen zeytinlik alanların taşınması öngörülüyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 21/9/2017 tarihli ve 30187 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maden Yönetmeliğinin 115 inci maddesine eklediği fıkra şöyle:
“Ülkenin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kayıtlı olan alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin başka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmaması durumunda madencilik faaliyeti yürütecek kişinin faaliyetlerin bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini taahhüt etmesi şartıyla Genel Müdürlük tarafından belirlenen çalışma takvimi içerisinde zeytin sahasının madencilik faaliyeti yürütülecek kısmının taşınmasına, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilir.
Zeytin sahasının taşınmasının mümkün olmadığı durumlarda sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ilişkin geçici tesisler inşa edilmesine kamu yararı dikkate alınarak Bakanlıkça izin verilebilmesi için madencilik faaliyeti yürütecek kişinin madencilik faaliyetleri bitiminde sahayı rehabilite ederek eski hale getireceğini ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nca uygun görülecek alanda dikim normlarına uygun, faaliyet yürütülecek saha ile eşdeğer büyüklükte zeytin bahçesi tesis edeceğini taahhüt etmesi zorunludur.
Bu fıkra kapsamında zeytin sahasının taşınmasına ilişkin tüm masraflardan ve zeytin sahasının taşınmasından kaynaklanan tüm taleplerden madencilik faaliyeti yürütmesi yönünde lehine karar verilen kişi sorumludur. Bu fıkra kapsamında zeytin sahasının taşınmasına ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Orman Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça, zeytin bahçesi tesis edilmesine ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenir.”
“Zeytincilik kanunumuz bir yönetmelik aracılığıyla bir kez daha delinmek isteniyor”
‘Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi’ çıkarılan yönetmeliğe tepkili…
Sektörün hiç bir şekilde görüşü alınmadan Zeytincilik kanununun bir yönetmelik aracılığıyla bir kez daha delinmek istendiğini söyleyen Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı (UZZK) Dr. Mustafa Tan, Bakanlık kararına tepki gösterdi.
Bloomberg HT‘nin haberine göre Tan, kamuoyu ile paylaştığı açıklamada, “Zeytincilik sektörümüz son anda bize ulaşan bu baskın yönetmelikle bir kez daha huzursuz edildi. Sektörümüzün hiç bir şekilde görüşü alınmadan Zeytincilik kanunumuz bir yönetmelik aracılığıyla bir kez daha delinmek isteniyor. Zeytin ağacımızı ve kanunumuzu hukuka karşı bu girişimlere karşı 25 yıldır TBMM’de tam yedi kez koruduk. Bu kez de koruyacak, bir kez daha hak yerini bulacak ve kazanacağız. Yargı süreci başlamadan yönetmeliği iptal ederek elinizi kutsal zeytin ağacından derhal çekin” çağrısında bulundu.
ÇİFTÇİLER SENDİKASI,YAZILI AÇIKLAMA YAYINLAYARAK DURUMA TEPKİ GÖSTERDİ
Kısa adı ÇİFTÇİ-SEN olan Çiftçiler Sendikası Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren ve ‘Zeytinlik Alanlarının yok olmasına neden olacak’ olan Madencilik Yönetmeliği’nde yapılan değişikliğe yazılı bir açıklama ile tepki gösterdi.
Çiftçiler Sendikası Genel Başkanı Ali Bülent Erdem ismi ile yapılan yazılı açıklamada;
“Yönetmelik yardımıyla Zeytinliklerin enerji ve maden şirketlerinin talanına açılmasına HAYIR!“
Zeytin ağaçlarımızın büyük bir bölümü yüzyıllardır yaşamaktadır. Asırlık özellikleri ile mutlaka korunması gereken birer kıymetli tarihi eserdir, geleceğe mirastır.
AKP hükümeti zeytin yetiştiricilerinin aleyhine, sanayicinin, maden şirketlerinin ve enerji şirketlerinin lehine bir ayırımcılık yaptığını hiçbir zaman gizlememiştir. Onun için, yürürlükte olan “3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkındaki Kanun” zeytinliklerin yok edilmesini zaman zaman yasal olarak engellediğinden, AKP’yi her zaman rahatsız etmiştir. AKP’de rahatsızlık yaratan, 3573 sayılı Zeytincilik Kanunu’un 20’inci maddesinin 1’inci fıkrasında “Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin… gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkaran tesis yapılamaz ve işletilemez.” İfadesidir.
Zeytinlik alanlarını ranta açabilmek için daha öncede 7 kez Meclise kanun tasarısı getirmişler ama değiştirmeyi başaramamışlardır. 2012 yılında, bu kez farklı bir yöntemle zeytinliklerin katledilmesini engelleyen yasal engelleri “Kanun Hükmünde Kararname” çıkartarak aşmaya çalışmışlar , ama Danıştay Daireler Kurulu kararnameyi “Kanunsuz” olduğundan dolayı iptal etmiştir. Ancak 14 ay yürürlükte kalan bu kanunsuz yönetmelik yüzünden 18.350 dekar zeytinlik alanda 26 adet maden işletmesi “kamu yararı” adı altında faaliyete geçmiş, binlerce ağaç maden şirketleri tarafından katledilmiştir.
AKP hükümeti bugün de, benzer bir uygulamayı devreye sokmuştur. Madencilikle ilgili çıkarılan bir yönetmelikle, “Zeytincilik Yasası” aşılmaya çalışılmaktadır. Daha sonra bu yasa iptal ettirilse dahi, binlerce ağaç katledilmiş, binlerce dekar arazi madenciliğe açılmış olacaktır. Yönetmeliğin iptal edilmesi durumunda bile tehlikenin boyutunun ne kadar büyük olduğu, geçmişte yaşanan örneklerden görülmektedir.
Zeytin, yetiştirme tarzı gereği, partiküller ve havanın kirlenmesine karşı hassas olan bitkilerdendir. Havanın kirlenmesi çapı yaklaşık 50 kilometre olan bir alandaki Zeytin ağaçlarının büyüme ve yetişmesini olumsuz etkiler. Yani bu yönetmelik vasıtasıyla sadece zeytin ağaçları kesilmiş olmayacak maden alanı olarak açılan yerlerin yarattığı kirlilik nedeniyle çevrelerindeki zeytinliklerden de mahsul alınamayacak. Gıda da şirketlere ve dışa bağımlılık artacak, gıda krizi derinleşecek.
Çiftçilerin lehine olan, tarım arazilerinin amaç dışı kullanımını engelleyen yasaların yok sayılması kabul edilemez. Doğanın, tarım arazilerinin şirketlere peşkeş çekilmesine hayır! Demek zorundayız. Bu yönetmelik derhal geri çekilmelidir. Birlikte olduğumuzda güçlü olduğumuzu zeytinliklere yönelik her saldırıda gördük. Enerjimizi toplamalıyız. Ve ısrarla üreticiler, tüketiciler, ekolojistler, çevreciler olarak birlikte olmalıyız, bu yönetmeliğe karşı da mücadelemizi yükseltmeliyiz.” denildi…
