Reuters, ekonomik sorunlarla mücadele etmekte zorlanan AKP’nin Alevi yurttaşların desteğini kazanmak amacıyla bir ‘Alevi açılımı’na yönelik adımlar atmaya hazırlandığını yazdı.
Anketler ekonomik sorunlarla mücadele etmekte zorlanan AKP’ye desteğin azaldığına işaret ederken, Türkiye’nin 84 milyonluk nüfusunun %15-20’sini oluşturan Alevi vatandaşların desteğini kazanmak isteyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Alevi açılımına yönelik adım atmaya hazırlanıyor.
Ancak Alevi topluluğu temsilcilerinin açıklamaları, bu oyları kazanmanın Erdoğan için zorlu bir mücadele olacağına işaret ediyor.
Seküler nitelikteki Alevi topluluğu, geçmişte bir sonuca varmayan çabalardan sonra AKP’nin niyeti hakkında şüpheli. Hükümetin bu konudaki çalışmalarını samimi bulmayan Alevi temsilcilerine göre, AKP hükümeti aslında “kendi Alevisini yaratmaya çalışıyor.”
“Yüzyıllardır ezildik, darağacına gittik Pir Sultan gibi, Sivas’ta yakıldık, Maraş’ta öldürüldük, Çorum’da fırınlara atıldık biz yine kimseye boyun eğmedik… Bizim talebimiz şudur: Cemevimizin ibadethane olması.”
Akşam yapılacak Cem ayinine yetişmeye çalışan, servis şoförü ve aynı zamanda ayinin “dedesi” yani “pir”i olacak Ali Erdem’e göre Alevilerin temel bir talebi var: Cemevinin ibadethane olarak tanınması.
Dedelik statüsünün geliri olmadığı için geçimini şoförlükle sağlayan iki çocuk sahibi Erdem kendi deyimiyle “canların katılımıyla” ayakta duran cemevinde Dersim’li, babadan oğula geçen dedelik görevini sürdürüyor.
“Biz yıllardır kimseden bir şey talep etmedik” diyen Erdem öncelikli isteklerini şöyle tanımlıyor:
“İnanç yerimize kimse dokunmasın cemevi inanç yerimizdir, ibadet yerimizdir, nokta.”
Alevi Bektaşi Federasyonu’nun internet sitesinde yer alan bilgiye göre; Türkiye’de tahmini 20 milyon, Avrupa’da ise 1 milyon civarı Alevi yaşıyor. Buna göre Türkiye’deki Alevi vatandaşlar 84 milyonluk toplam nüfusun yaklaşık %24’ünü oluşturuyor. Bazı tahminlere göre ise Aleviler nüfusun yaklaşık %15’lik bir kesimini oluşturuyor.
Erdoğan 58 ilde bin 585 cemevi ziyaret edilerek hazırlanan kapsamlı bir çalışmanın kabinede görüşüldüğünü ve İnsan Hakları Eylem Planı’nda yer alan azınlık vakıflarının seçim usulüyle ilgili hususu da değerlendirdiklerini söylemişti.
Erdoğan, “Hangi kökene, hangi inanca, hangi meşrebe sahip olursa olsun Türkiye’nin, 84 milyon vatandaşımızın her birinin meselesi bizim meselemizdir. Bu anlayışla milli birlik ve beraberliğimizi güçlendirecek her adımı geçmişte attık, bugün de atmayı sürdüreceğiz” demişti.
“SON NOKTANIN KONULMASI AŞAMASI”
Üst düzey iki AKP’li yetkili ise Reuters’a yaptığı açıklamada, cemevlerine uzun süredir talep edilen “ibadethane statüsünün” de verilebileceğini söyledi.
Üst düzey bir AKP’li yetkili, Erdoğan’ın açıklamalarının seçimle bağlantılı olup olmadığı konusunda ise, “Elbette azınlık hakları ve Alevi açılımlarının potansiyel olarak seçimlere iktidar açısından destek sağlaması olayın doğasında var” dedi.
Aynı yetkili, itiraz eden grupları “aşırı uç” olarak tanımlarken, “Sürece kimsenin zarar vermemesi için tüm tarafların hassas davranması gerekiyor. Bu sefer fırsat kaçırılmamalı” diye konuştu.
İBADETHANE STATÜSÜ
Bir başka üst düzey bir AKP’li yetkili, “Artık bu işe gerektiği gibi son noktayı koyacağız diye düşünüyorum. Partinin üst kademesinde bu konu tartışıldı. Belli bir aşamaya da geldi. Şimdi cemevleri vakıf ve dernek gibi bir statüye sahip. Şimdi ilgili bakanlıklar bir çalışma yapıyor. Kültür Turizm Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı. Buna göre neler yapılabilir bakılıyor” dedi ve ekledi:
“Zaten Alevi toplumu ile de temas edildi. Uzun süredir talep edilen ibadethane statüsü de bu kez verilebilir. Bu konuda genel bir yaklaşım da var. Ama bu konuda Alevi toplumu ve ileri gelenlerinin de olumlu katkı vermesi gerekiyor.”
Aynı yetkili çalışmada maddi yüklerin en azından cemevlerinden alınması ve maaş konusu olduğunu da söyledi.
Yetkili, “Bir Alevi Cemaat Başkanlığı da kurulabilir. Bu konunun iyi sonuç verebileceği yaklaşımları da var. Bu da önemli gündem maddelerinden biri. Cumhurbaşkanı da bu konunun sonuçlandırılmasını istiyor. Sıkıntılar bugüne kadar çözülmeliydi ama olamadı” dedi.
Bu tür düzenlemelerin hep oy kaygısıyla yapılır gibi anlaşıldığını ancak öyle olmadığını vurgulayan Üst düzey bir AKP’li yetkili, “Oy etkisi olacaktır belki de ama zaten bu çalışma yıllar önce başlamıştı. Gezi nedeniyle sekteye uğradı. Şimdi sadece kaldığı yerden devam ediyor. Seçim için bir hazırlık gibi görmek haksızlık” dedi.
“ALEVİLERİN TEMEL SORUNU İBADET YERLERİNİN TANINMASI KONUSU”
Pir Sultan Abdal Derneği Başkanı Gani Kaplan ise şu anda hükümetin yapmak istediklerine ilişkin net bilgi sahibi olmadıklarını belirtti.
Kaplan, “Cemevlerinin kültür merkezi altında tanınmasını biz kabul etmeyiz. Kaldı ki Alevilerin sorunları iki personel ve dedelerin aldığı ücret değildir, Alevilerin temel sorunu ibadet yerlerini tanınmasıdır… Cemevi olarak tanımadığınız sürece bize gelebilecek hiçbir teklifi biz kabul etmeyiz bunu da doğru bulmayız” dedi.
Kaplan Alevilerin temel taleplerini ise, “Diyanet İşleri kaldırılsın, zorunlu din dersleri kaldırılsın, Madımak utanç müzesi olsun eşit yurttaşlık ve dergahlarımız geri verilsin…” şeklinde sıraladı.
Kaplan’ın verdiği bilgiye göre, Türkiye’de yaklaşık 4 bin 800 cemevi bulunuyor.
Alevi topluluğu temsilcilerinden Ali Yürümez de, “Bizi oyalamaya çalışıyorlar, samimi değiller, bundan bayağı uzaklar bunu yaşamın her alanında görüyorsunuz” dedi ve Alevi köylerine cami yapılması, din derslerinde Alevilere karşı asimilasyon politikasının sürdüğünü söyledi.
“AMACI BELLİ AMA SONUCU DA…”
“Seçimlerde seçmeniz ama seçim sonrası aynı hizmeti almıyoruz” diyen Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Ataşehir Şube Başkanı Gülsev Kaya ise Erdoğan’ın açıklamalarını, “Amacı belli ama sonucu da belli olan cümleler bizim açımızdan her dönem buna tanık oluyoruz” diye niteledi ve ekledi:
“Egemen olan her krize girdiğinde, ezileni kullanabilmek adına hep yaptıkları şey. Bunun bildik olduğunu bilmelerini isteriz, kafalarımız bu konuda net.”
Eşit yurttaşlık haklarının önemini vurgulayan Kaya, “Zorunlu din derslerin kaldırılması, Diyanetin kapatılması bütün bunların üst başlığı eşit yurttaşlıktır” dedi.
Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi
