Zamlar peş peşe gelince, sahtecilik te patladı! Yoğurda jelatin, ete su, peynire kemik tozu, baklavaya bezelye katıyorlar…
GIDA fiyatları fahiş zamların ardından adeta uçtu. Vatandaş markete gitmekten çekinir oldu. Fırsatçılar ‘ucuz’ maskesiyle vatandaş kandırmak ve sağlığıyla oynamak için mesailerini artırdı. Peynire, ete, süte, zeytine, yağa öyle şeyler katıyorlar ki akıl alır gibi değil…
Doğalgaz, elektrik, akaryakıt ve gübre başta olmak gelen fahiş zamlar, tarımsal faaliyetler ile gıda ürünlerine zam olarak yansıdı. TÜİK verilerine göre aralık ayında gıda ve alkolsüz içeceklerde enflasyon yüzde 43,80 oranında gerçekleşti. Fiyatlardaki fahiş artışlar, merdiven altı üretimi tetikledi. Uzmanlardan “Gıda alırken sadece ucuz olduğu için almayın” uyarısı geldi.
Türkiye Gazetesi‘nden Ömer Temür‘ün haberine göre, Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük, tüketicilerin yüksek gıda fiyatlarından dolayı şikâyetçi olduğunu belirterek “Ocak ayında elektrik, doğalgaz ve akaryakıt fiyatları ve asgari ücrette yaşanan artışı bahane gösteren satıcılar ise indirime yanaşmıyor. Daha önce dolar kurunu bahane ediyorlardı ancak şimdi maliyet artışları dolayısıyla indirim yapmaktan imtina ediyorlar” dedi.
Ucuz diye vatandaş bu ürünlere yöneliyor
Gıda fiyatlarının merdiven altı üretimi özendirdiğine dikkat çeken Levent Küçük “Maalesef alım gücü düşük vatandaşlar bu dönemde güvensiz ürünlere yöneliyor. Ucuza ürün almak istiyorlar. Bu da toplum sağlığı açısında tehlike oluşturuyor. Gıda başta olmak üzere sağlık, eğitim, ısıtma ve enerji fiyatlarında KDV oranı yüzde 1 ya da sıfıra indirilmesini talep ediyoruz. Hükûmet, KDV üzerinde çalışıyor. Böyle olursa sahteciliğe yönelim de engellenir.” diye konuştu.
Kırmızı ete su ve soda katıyorlar
Peki fırsatçılar vatandaşları nasıl kandırıyor? İşte bazı ürünlerde yapılan sahtekarlıklar…
Salam, sosis ve sucuklar at eti, eşek eti; dana sucuk ve dana sosis de kanatlı eti karıştırılıyor. Kırmızı ete ise su ve soda enjekte ediliyor.
Kaşar peynirine patates püresi karıştırılıyor. Aynı şekilde kemik unundan peynir yapılıyor.
Yoğurtta kıvamı yakalamak için jelatin kullanılıyor. Margarin katılarak üzerinde kaymak tabakası oluşturuluyor.
En çok sahteciliği yapılan gıdalardan biri de zeytinyağı. Zeytinyağına bitkisel ve ayçiçeği yağı karıştırarak maliyeti düşürülüyor. Zeytinyağına soya fasulyesi ve pamuk yağı eklemek suretiyle de hile yapılıyor.
Zeytinin daha taze ve canlı görünmesi için boya kullanılıyor.
Balda yapılan sahtecilikte birçok bir yöntem var. Ama en sık yapılanı arılara şekerli su vermek. Arılara şerbetli su verilerek bal üretmesi sağlanıyor. Böylece bal üretimi ucuza getiriliyor.
Fıstıklı baklavalara yeşil renginden dolayı mercimek ya da bezelye katılıyor. Bu tür ürünler fıstık aroması ile satışa sunuluyor.
Merdiven altı firmaları son kullanma tarihi gelen çikolataları toplatıp eriterek içine biraz kakao ve şeker katıp yeniden piyasaya sürüyor.
Fırsatçılar, vatandaşa kırmızı pul biber yerine renklendirilmiş talaş yediriyor.
Kuvvet macunu adı altında piyasada meşhur afrodizyak ilaçların karıştırıldığı macunlar, gıda destek ve kozmetik izni ile üretilen ağrı kesici olduğu iddia edilen kremler yüzlerce liraya sosyal medyada satılıyor.
Gübre’de deniz kumu, siyah toz boya
Tarım sektöründe girdi fiyatlarının artmasıyla özellikle sahta gübreler piyasaya sürülmeye başladı. Son günlerde depolara yapılan baskınlarda binlerce ton sahte gübre ele geçirilirken yapılan incelemelerde sahte gübrelerde deniz kumu ve siyah toz boya ve diğer organik olmayan bileşenlerin kullanıldığı tespit edildi.
10 numara fırsatçılar
Motorin fiyatlarının 15 liraya yaklaşması ile akaryakıt fırsatçıları da yeniden sahneye çıktı. Yapılan incelemelerde atık ve yanık yağları, içine çeşitli maddeler ekleyerek inceltip akaryakıta çevirdikten sonra satmaya çalışıldığı tespit edildi.
Sahte altınla vurgun
Atında dolandırıcılık özellikle internet üzerinden yapılan alışverişlerde sık yaşanıyor. En çok yapılan sahtecilik türü ise ayarı düşük altın satışı. Ayrıca madenî paralar altın tozu ile birlikte eritilerek altın gibi satışa sunuluyor. Uzmanlar bu tür sahteciliklerinin ayırt edilmesinin çok zor olduğuna dikkat çekerek tanıdık kuyumculardan alım yapılmasını öneriyor.
