Ramazan ayında denk geldiği mevsime göre oruç süresi 11 ile 18 saat arasında değişmektedir. Ramazanla birlikte oruç tutanlarda diğer zamanlara göre yaşam tarzı değişiklikleri, yeme alışkanlıkları, uyku düzeni, günlük alınan kalori ve kullanılan ilaçların zamanlamasında değişiklikler oluşmaktadır. Bu nedenle kalp damar hastalığı olanlarda orucun problem oluşturup oluşturmayacağı önem arz etmektedir.
Daha önce kalp krizi geçirmiş, stent uygulanmış veya kalp damarlarında hastalık belirlenmiş, kalp yetersizliği ve göğüs ağrısı olmayan, ilaçlarını kullanan ve durumu stabil olan hastalarda ilaç ve diyet önerilerine uyduğu takdirde oruç tutmalarında kalp hastalıkları açısından bir risk artışı beklenmez.
Ramazan’da kalp krizleri artar mı?
Ülkemizde ve Katar’da yapılan araştırmalarda ramazanda acil servise kalp krizi ve göğüs ağrısı nedeni ile başvuran hasta sayısının ramazan öncesi ve sonrası bir aylık dönemlere göre artmadığı belirlenmiştir. Yani oruç tutmak stabil durumdaki koroner kalp hastalarında kalp krizi riskini artırmamaktadır. Fakat akut koroner sendrom denen yeni kalp krizi geçirenler veya aktif göğüs ağrısı olanlar ve bu nedenle çok yakın zamanda stent uygulanan hastaların oruç tutması risklidir. Yine orucun stabil durumda olan kalp yetersizliği hastalarında da, hem klinik durumlarında hem de kan parametrelerinde önemli değişiklik yapması beklenmemektedir. Fakat ileri kalp yetersizliği ve buna bağlı nefes darlığı olanlar (dekompanse kalp yetmezliği) ve yüksek dozda idrar söktürücü (diüretik) ilaç gereksinimi olanların oruç tutmaları tavsiye edilmemektedir. Özellikle sıcak mevsimlere denk gelen ramazan aylarında sıcak etkisi ile ve idrar söktürücü kullanımıyla daha fazla vücut sıvı kaybına neden olup tansiyon düşüklüğü ve böbrek yetmezliğine neden olabilir.
Hipertansiyon hastaları oruç tutabilir mi?
Ramazanda beslenme alışkanlığındaki değişme, ilaç alım zamanlarının ve uyku alışkanlıklarının değişmesi gibi birçok neden kan basıncını etkileyebilir. Hipertansiyon olup ilaç kullanan hastalarda ramazan dışında ve ramazanda tansiyon Holter takılarak kan basıncının değişip değişmediği birçok araştırma ile incelenmiş. Tüm bu araştırmaların hemen hepsinde kan basıncında oruç ile önemli değişiklik olmadığı, kontrollü tansiyonu olanlarda orucun iyi tolere edildiği belirlenmiştir. Buna rağmen her hastada durum farklı ve tedavisi bireyselleştirilmelidir. Oruçtan 1 ay önce hastalar doktoruna gidip kontrollerini yaptırmalı ve ilaçlarını düzenletmesi gerekmektedir. Mümkünse günde tek doz kullanılan tansiyon ilaçları tercih edilmelidir. Özellikle sıcak havalarda idrar söktürücü içeren tansiyon ilaçlarından kaçınılmalı, veya akşam erken saatlerde alınmalı. Yağlı ve tuzlu yemeklerden kaçınılmalıdır. Tansiyonu kontrol altında olmayanlar veya hipertansif acil durumu (hastaneye yatırılarak tedavi gereken) olanlar, kan basıncı kontrol edilene kadar oruç tutmaları sakıncalıdır.
Egzersiz olarak yürüme ve bisiklete binme akşam yemeğinden sonra oruçlular için uygun bir egzersiz yöntemidir.
Pıhtılaşma önleyici olarak Warfarin (Coumadin) kullananlarda oruca bağlı etkilenme olmamaktadır. Yeni çıkan diğer pıhtı önleyici ilaçlarda ise günde tek doz kullanılan formları kullanım kolaylığı açısından tercih edilebilir.
Sonuç olarak oruç, stabil durumdaki kalp ve hipertansiyon hastalarında risk artırmamakla birlikte, kalp-damar hastalığı veya hipertansiyonu bulunan hastalar oruç tutmak istiyorsa mutlaka ramazan öncesi kalp hastalıkları uzmanına danışıp muayene ve testlerini yaptırması, ilaç dozlarını ve kullanım zamanlarını düzenletmesi gerekmektedir.
