Birçok kanser türünde olduğu gibi meme kanserinde de erken teşhis hayat kurtarıyor. Kadınlara düzenli meme muayenesi ve 40 yaş üzerinde yılda bir kez mamografi çektirmeyi öneren Prof. Dr. Güner Sönmez, “Sanılanın aksine düşük yapmak, kafein alımı, silikon meme protezleri, saç boyatmak ve kırmızı et tüketimi gibi faktörler meme kanseri riskini etkilemez” diyor.
Kadınlarda en sık görülen kanser türlerinden biri olan meme kanserinde, erken tanı ve tedavi tıpkı diğer kanser türlerinde olduğu gibi hayat kurtarıyor. Bu nedenle meme kanseri belirtilerini bilmenin, düzenli muayene ve takibin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Güner Sönmez, “Meme kanseri riskinizi öğrenmek için doktorunuzla birlikte aile öyküsü ve kişisel risk faktörlerinin değerlendirilmesi şart. Düzenli olarak meme muayenesi yapmanız küçük de olsa değişiklikleri fark etmenizi sağlayarak erken tanıya imkan verir. Muayeneyle meme veya koltuk altında ele gelen sertlikler, şişlikler meme kanseri bulgusu olabilir” diyor.
Memede akıntı varsa dikkat!
Meme kanserinin en önemli belirtileri arasında meme başında, meme derisinde ve meme şeklindeki değişiklikler olduğunu söyleyen Prof. Dr. Güner Sönmez, bu belirtileri şöyle açıklıyor: “Meme başında çekilme, kızarıklık ve enfeksiyon bulguları varsa, meme başından akıntı geliyorsa ve bu akıntı özellikle koyu kahverengi-siyah renkte, kanlı ise riskten söz edilebilir. Meme derisinde kalınlaşma, portakal kabuğu görünümü, çekintiler ve kızarıklık, meme şeklinde bir yaştan sonra gelişen belirgin asimetri ve deformasyonlar da yine meme kanseri belirtilerindendir. Ağrı da her zaman olmamakla birlikte meme kanseri belirtisi sayılabilir. Bu değişikliklerden biri ya da birkaçı varsa acilen bir doktora danışmanız gerekir.”
Düşük yapmak, saç boyatmak meme kanseri riskini etkilemez
40 yaşın üzerindeki kadınların düzenli olarak yılda bir kez mamografi çektirmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Güner Sönmez, aile öyküsünde meme kanseri varsa ya da hastanın şikayetlerine göre bu yaşın bazen öne çekilebildiğini belirtiyor. Mamografinin endişe edildiği kadar radyasyon alımına neden olmayacağını ve kişiye zarar vermeyeceğini hatırlatan Prof. Dr. Sönmez, sözlerini şöyle sürdürüyor: “20 yaştan itibaren (20-40 yaş arası) ise meme değerlendirme yöntemi yılda bir muayene ve ultrasondur. Görüntüleme yöntemlerinde şüpheli bir kitle saptanırsa; ultrason veya mamografi rehberliğinde lokal anesteziyle biyopsi yapılır. Sanılanın aksine düşük yapmak, kafein alımı, silikon meme protezleri, saç boyatmak ve kırmızı et tüketimi gibi faktörler meme kanseri riskini etkilemez. Erken adet görmek (12 yaşından önce), geç menopoza girmek, hareketsiz yaşam, ileri yaş, hiç doğum yapmamış olmak ya da ilk doğumunu 35 yaşından sonra yapmak, obezite, alkol ve sigara kullanımı meme kanseri riskini arttırır. Bu nedenle düzenli fiziksel aktivite yapmak, dengeli ve sağlıklı beslenmek, sigara ve alkolden uzak durmak meme kanseri riskini azaltır.”
Meme kanseri tedavisinde yeniliklerin baş döndürücü bir hızda geliştiğini söyleyen DoktorTakvimi.com uzmanlarından Prof. Dr. Güner Sönmez, “Bağışıklık sistemini harekete geçirmeyi hedefleyen ilaçlar, akıllı ilaçlar ve yeni ameliyat protokollerini bunlar arasında sayabiliriz” diyor.
MAMOGRAFİ HAKKINDA 10 SORU 10 CEVAP
Her 8 kadından birini etkileyen meme kanserinde erken tanı hayat kurtarıyor. Meme kanserinde erken tanı için de yılda bir kez doktora gidilmesi ve mamografi çekilmesinin hayat kurtardığını hatırlatan Anadolu Sağlık Merkezi Radyoloji Uzmanı Dr. Muhittin Mümtaz Özarar, Ekim ayı Meme Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında mamografi ile ilgili sık sorulan 10 soruyu şöyle yanıtladı…
Emziren kadınlar mamografi çektirebilir mi?
Emziren kadınlarda meme dokusunun yoğunluğu artar. Bunun asıl nedeni meme dokusunda üretilen ve süt kanallarını dolduran süt salgısı ve memede süt üretimini sağlayan bez doku yoğunluğunun artışıdır. Bu durum mamografi hassasiyetini bir miktar azaltır. Fakat mamografi çekiminin gerekli olduğu durumlarda, mamografinin tanıya yardımcı olma özelliğini de tamamıyla ortadan kaldırmaz. Çekim öncesi emzirmek meme dokusundaki süt miktarını azaltacağından yoğunluğu azaltır ve daha iyi görüntü elde edilmesini sağlar.
Memesinde protez (silikon) olanlar meme taramasını nasıl yaptırabilir?
Meme dokusunda uygulanmış olan protezler memenin mamografi, ultrasonografi veya MR (Manyetik Rezonans) tetkiki için bir engel oluşturmaz. Mamografi çekimi sırasında meme dokusuna uygulanan basıncın proteze bir zararı yoktur. Mamografi cihazlarındaki protezli meme için doz seçim programlarıyla ayrıntılı görüntüler elde edilir. Tarama protokolünde mamografi ile birlikte ultrasonografinin de yapılması önerilir.
Mamografi çektirmenin zararı var mıdır? Kanser riskini artırır mı?
Mamografi X-ışını kullanılan bir yöntemdir. Alınan radyasyonun bir kanseri tetikleme ihtimali teorik olarak çok düşüktür. Günümüzde yeni teknoloji dijital mamografi cihazlarıyla, tetkik sırasında alınan radyasyon miktarı çok azalmıştır. Mamografi sırasında alınan radyasyon miktarı bir uçak yolculuğu sırasında güneş ışınları nedeniyle maruz kaldığımız radyasyon ile hemen hemen aynıdır. Uçak yolculuklarından vazgeçiyor muyuz?
Mamografiye gitmeden önce nelere dikkat etmeli?
Mamografi tetkiki için herhangi bir ön hazırlığa gerek yoktur. Çekim sırasında özellikle pudralı deodorant gibi kozmetik ürünlerinin kullanılmaması gereklidir. Adet (Menstruasyon) öncesi meme dokusunda fazla hassasiyeti olan kadınların adet sonrası çekim yaptırması, ağrı olmaması ve konforlu çekim yapılmasında faydalı olacaktır.
Meme ultrasonografisi kimlere çekilir?
Meme ultrasonografisi tarama veya tanı amaçlı mamografi tetkiki yapılmış, yoğun meme dokusuna sahip hastalarda tamamlayıcı tetkik olarak 40 yaş altı hastalarda birincil işlem olarak koltuk altı bölgelerinin (aksiler bölge) değerlendirilmesinde ve biyopsi işlemlerinde kılavuz yöntem olarak yapılmaktadır.
Meme ultrasonografisi ne zaman çekilmelidir?
Meme ultrasonografisi ön hazırlık gerekmeden, her zaman yapılabilen bir tetkiktir. Radyasyon içermeyen bir tetkik olması nedeniyle gebelik sırasında da rahatça yapılabilir.
40 yaş üzeri kadınlar meme ultrasonografisi mi mamografi mi çektirmeli? 50 yaş ve üstüne meme ultrasonografisi çekilir mi?
40 yaşından itibaren tarama amaçlı rutin olarak her yıl mamografi tetkiki yapılmalıdır. Yoğun içerikli meme dokularında, mamografik hassasiyet azalan olgularda ve mamografide bulgu saptanan olgularda, mamografiyi tamamlayıcı olarak ultrasonografi yapılmalıdır. 50 yaş üzeri kadınlarda da herhangi bir yaşta olabileceği gibi, ultrasonografi rahatlıkla yapılabilir.
Mamografi ne sıklıkla yapılmalı?
Mamografi tetkiki 40 yaşından itibaren yılda bir defa düzenli olarak yaptırılmalıdır. Risk grubunda olan kadınlara tetkikler daha erken yaşta da önerilebilir. Bu konuyu hekiminize danışmanızda yarar var.
Ailesinde meme kanseri olan biri ne sıklıkla muayene olmalı? Yüksek riskli kadınlara sadece mamografi yeterli midir?
Ailesinde meme kanseri olan kişiler de 40 yaşından itibaren yılda bir kez mamografi ve ultrasonografi tetkiki yapılmalıdır. Birinci derece akrabasında 40 yaş altında meme kanseri tanısı olan kadınlarda, meme taraması yakın akrabalarda kanser saptama yaşından 10 yıl daha genç yaştan itibaren yapılmalıdır. Yani yakın akrabanız 35 yaşında meme kanseri tanısı aldıysa, sizin 25 yaşında düzenli doktor kontrollerine gitmeniz gerekir.
Yüksek riskli gruba dahil kadınlarda rutin yıllık mamografi ve ultrasonografi ile birlikte yıllık aralıklarla meme MR incelemesinin de rutin takiplere eklenmesi önerilmektedir. Bunun için hasta riskinin doğru hesaplanması önemlidir.
Meme ultrasonografisi hangi yaş grubuna yapılır?
Meme ultrasonografi tetkiki için herhangi bir yaş kısıtlaması yoktur, her yaş grubunda ve hamile hastalarda rahatlıkla yapılabilir.
