Hani atıp tutarız ya “Biz Maçkalıyız; bilmem kaç bin yıllık tarihimiz var bizim!” diye. İnanın ben kendi adıma diyorum “Biz hiçbir şey değiliz.” Yaşadığımız kasabanın tarihinden bihaber yaşıyoruz. Bu kasabanın tarihini öğrendikçe cehalet tokatı yemekten utanır oldum. Bilmiyorum siz nasıl olursunuz?
Tarih 15 Eylül 1924 Pazartesi… Nihayet beklenen an gelmiş, Hamidiye vapuru ufukta görünmüştü. Bir yandan gemi yavaş ve nazlı bir ilerlemeyle limana yanaşırken, öte yandan iskeledeki mahşeri kalabalık coşkun tezahüratlarda bulunuyordu.
Kısa bir süre sonra kaleden ve gemiden toplar atılmaya başlanmıştı. Trabzon’un onur konuğu Gazi Mustafa Kemal Paşa karaya ayak basacağı yerde bütün Trabzonlular onu görmek ve o ana şahit olmak için toplanmışlardı.
Atatürk, Trabzon’u ziyaret edeceği kesinleştikten sonra Atatürk’ün Trabzon ziyareti planlanmış ve ziyaret edilecek yerler konumlandırılmıştı. Bu yerlerin içinde Maçka Sümela’yı terk eden son görevli papazların manastırda bulunan değerli eşyaları toplayıp koydukları odanın içinden alınan eşyaların Trabzon’a getirilip koyulduğu yer de vardı.
Bu eşyalar Cevdet Alap’ın sorumluluğuna verilmişti. Büyük değer taşıyan, pahada antika ve tarihi belge niteliğinde olan bir oda dolusu eşyanın nasıl korunacağını bilemediği için çok tedirgin olmuştu.
Yüz yıllardır saklanan değer biçilemeyecek kadar muhteşem olan eşyaların muhakkak devlet korumasında olması gerektiğini düşünüyordu. Bu eşyalar arasında neler vardı biliyor musunuz? İnanın ben okuyunca şaşırdım ve şimdiye kadar hiç duymamıştım. Şimdi siz okuyunca şaşıracaksınız.
İsa’nın havarilerinden Luka’nın altın muhafaza içinde mumyalı eli.
İbranilere ait yüzlerce kitap.
Dört yüz yıllık, padişahların Sümela’nın faaliyeti için yazdığı fermanlar.
Zümrüt ve altın sırma ile işlemeli papaz kıyafetleri.
Papazların ayinlerde taktıkları taçlar.
Ayinlerde kullanılan eşyalar.
Onlarca kadeh ve tabaklar.
Daha bir çok kıymetli antika eşyalar.
Atatürk, Trabzon’da yapacağı incelemeleri bitirmiş ve bu eşyaları göreceği yere gelmişti. Cevdet Alap, heyeti kapıda bekliyordu. O da Atatürk’ü ilk kez göreceği için çok heyecanlıydı. Atatürk’ü görünce:
“Buyurun efendim!”
Atatürk, ona başını hafif sallayarak gülümsemişti. Artık odaya girmişlerdi. Atatürk, eşyaları büyük bir titizlikle inceliyordu. Cevdet Alap dikkatle Atatürk’ü gözlerken Atatürk’ün gördüğü eşyalar karşısında hayretini gözlerinden okuyordu.
“Çocuk bunlar çok kıymetli! Bunları muhafaza edebiliyor musunuz?”
Cevdet Alap sesi titreyerek:
“Efendim devlet korumasında olmaları çok iyi olur.”
Atatürk, orada bulunan yetkililere “Bu hazineyi çok iyi muhafaza edin!” emri verdikten sonra oradan ayrıldı. Daha sonra bu hazine Ankara’ya Defterdarlık Varidat Müdürü Abbas Edip tarafından götürülmüştür. Bu hazine Ankara’ya götürülürken Cevdet Alap İbranice bir kitapı Muallim Mektebi kitaplığına incelensin, diye bırakmıştı. Şimdi soruyorum:
“Sümela’dan giden bu tarihi eşyalar nerede?”
“Bu kasabayı ve şehri yönetenlerin bu olaydan haberi var mı?”
“Bunların Maçka’ya getirilmesi için bir girişim yapıldı mı?”
“Muallim Mektebi kitaplığı bir yerde muhafaza ediliyor mu?”
Bunlara verilecek cevapları nedense biliyor gibiyim. Neden biliyor musunuz? Her kent gibi Trabzon’un ve Maçka’nın da elbette bir geçmişi vardır. Kentin geçmişi hakkında bilgi sahibi olanların oranının gene bu kentte binde bir bile olmadığını düşünmekteyim, belki onun içindir!
Şimdi bir düşünün. Sümela’dan giden bu tarihi eserlerin Maçka’da bulunan Halk Eğitim binasının müzeye döndürülerek orada sergilendiğini. Böylece Maçka’ya getireceği turist sayısını düşüne biliyor musunuz? Bundan büyük Maçka’ya bir ekonomik katkı olur mu?
Maçka’da fark yaratacak bir yönetici veya bir siyasetçi arıyorum! Ancak ne yazık ki bir türlü bulamıyorum! Ne üzücü değil mi? Sizde arayın bulunca bana haber verirsiniz!
Maçka ekonomisini ve geleceğini turizm, kültür ve sanat kurtaracaktır. Bunun dışında arayışlar MAÇKA İÇİN DEĞİLDİR!
