Okulların Sorumlulukları
İnsanın davranış değişiminin(eğitiminin) aileden sonraki resmi etkileşim yerinin okullar olduğu biliyoruz. Eğitim, toplumun benimsediği bilimsel gerçeklere dayalı değişim sürecidir. Bu süreç çocuğun gelişim aşamalarına dayalı çocuğa görelik ilkelerine uygun olması gereken bir süreçtir. Çocuğun ve ergenin davranış değişiminden sorumlu tüm kurumlar önce insan yaklaşımını gözetmek durumundadır.
Hareket gereksiniminin ne kadar yaşamsal olduğunu önceki yazımızda özetlemiştik. Bu bağlamda okulda çocuğun değişim ve gelişimine daha doğrusu yaşamına dokunan tüm eğitmenlerin (yönetici, öğretmen hatta hizmetli) hareket gereksiniminin de farkında olmasını gerektirmektedir. Hatta bu etkileşim aile ile işbirliğini de gerektirir. Okul aile birliği bu bütünlüğün oluşmasında önemli bir sorumluluğu yerine getirebilir. Özellikle hareket eğitimi, başka bir dersin dolgu dersi değil, hareket aracılığı ile diğer derslerin disiplinler arası bağlantı aracı olmalıdır.
Bireyin tüm gelişiminden sorumlu okul, “önce sağlık” ilkesini ön planda tutmak zorunda olduğundan, Covid-19 salgınının oluşturduğu hareketsizlik ve onun sonucu olarak da obezite ile zayıf bir ümmin sistem sorununu göz ardı edemez. Bireyin fiziksel ve ruhsal sağlığın temelini oluşturan fiziksel aktivite gereksinimi karşılanmadan bilişsel gelişimin sürdürülmesi beklenemez. Sağlam kafanın sağlam bedende olması fiziksel aktivitenin sonucudur. Bu aktivitenin okullardaki kavramları; Oyunla eğitim, Hareket eğitimi, Beden eğitimi, Temel spor eğitimi ve Spor dalları eğitimidir. Okullarda eğitimden sorumlu tüm bireylerin bu anlamda işbirlikçiliği yaşamsal bir değer taşır.
Covid-19 salgınından korunmak için önceliğin, sağlık koşullarının yeniden düzenlenmesine verilmesini gerektirmektedir. Milli Eğitim Bakanlığı(MEB) gerek yüz yüze gerekse internet-TV temelli eğitim programlarının yeni normale göre düzenlenmesine hızla başlamalıdır. Artık, sosyal bilimler ve fen bilgisi dersleri, onun öncesinde okuma-yazmadan başlayan okur-yazarlık dersleri “hareket” farkındalığını öğretim programları içine almanın yaşamsal önceliğini özümsemesi gerekmektedir. Okulların öğretim programları(müfredatlar) yeni normale göre düzenlenmeyi gerektirmektedir. Okul yöneticileri, aileler öğrencilerin hareket gereksinimini nasıl karşılayacaklarının yanıtını verebilmelidir. Covid-19 salgını artık çocukları bir odaya kapatıp kıpırdamalarına izin vermeyen bir okul statüsünü ortadan kaldırmış ve insanlığın harekete ne kadar ihtiyacı olduğunu kanıtlamıştır. Artık tüm öğretmenlerimizin çocuk ve gencin tüm gelişimi için onun, aktif yaşamına olanak verecek program işbirliğine gitmek zorunluluğunu hissetmelidir. Artık her dersin, çocuğun bir tarafından çekiştirilmesine meydan vermeyen, eğitimde program bütünlüğünün gözetilmesi, çağımızın ve yeni normalin kaçınılmaz yaklaşımı olacaktır.
Aktivitenin beş alanının koordinasyonundan sorumlu; Oyunla eğitim, Hareket eğitimi, Beden eğitimi, Temel spor eğitimi ve Spor dalları eğitimi eğitmenlerinin, öğretim programlarında çevre olanaklarını da dikkate alarak, gerekli düzenleme ve uyarlamaları, diğer ders öğretmenleri ile disiplinler arası işbirliği içinde gerçekleştirmesi gerekmektedir. Bireyin tüm gelişimini ilke edinen böyle bir öğretim programının başarısı okulun, birey yaşamına olan saygısını da ortaya koyacaktır.
Bir önceki paragrafta saydığımız Aktivite eğitmenleri Covid-19 salgınını koruyucu önlemlerini yöresel ve genel sağlık yönergeleri doğrultusunda mümkün olduğunca temassız aktiviteleri kullanarak programlamalıdır. (Bu konu “COVID’den Sonra Beden Eğitiminde Yeni Bir Model Gerekiyor mu?” başlığı altında incelenecektir) Bunun için çevre koşullarını sınıf sayısını dikkate alarak ve eğitmenin kendi yaratıcılığını da kullanarak düzenlemesi gerekmektedir. Bu bağlamda okul yönetimi gerektiğinde sınıfları gruplara bölebilecek programlamaya gitmelidir. Her durumda aktiviteden sorumlu eğitmenlerimiz etkinliklerin orta şiddet(aerobik) düzeyinde gerçekleşmesine özen göstermelidir. Yüksek şiddet(anaerobik) düzeyinde yapılacak hareketlerin uzaması halinde ümmin sistem zafiyetinin oluşacağı ve salgına karşı zayıf düşüleceğinin bilinmesi gerekmektedir. Aşırı yorucu etkinliklerin Covid_19 salgınına karşı oluşturacağı zayıflık kısa süreli de olsa riske girilmemelidir. Her ne kadar egzersizin ümmin sistem üzerindeki olumlu etkisi yüksek olsa da bireyin, yapabileceğinin %60 ve en çok %70’i civarında güvenli olabileceğinin bilinmesi gerekmektedir.
Konu ile ilgili olarak Çin’de çocukların Covid’den korunmaları için yayınladıkları kılavuzda, Okul Yöneticileri ve Beden eğitimi öğretmenlerinin yapacakları kısaca şöyle özetlenebilir:
- “COVID-19 ile ilgili sağlık yetkililerinden gelen en son güncellemelerin izlenmesi,
- Okulda uygun fiziksel mesafenin özendirilmesi,
- Günlük sağlık kontrolleri, maske, ateş kontrolü, alanlara gidiş-geliş yollarının düzenlenmesi,
- Okul sınırları içinde kalabalıktan ve büyük toplanmalardan kaçınılması,
- Beden eğitimi etkinliklerinin kademeli programlarla uygulanması,
- Dezenfektanların tüm sınıf, tuvalet, oyun alanları, parkurlar ve okul servislerinde kolayca erişilebilir olması,
- Spor tesis araç ve gereç yüzeylerinin düzenli olarak sterilize edilmesi, dezenfekte işinin bu işte eğitimli kişilerce yapılması, öğrencilere kesinlikle yaptırılmaması,
- Vücut temasını, spor ekipmanlarının(toplar vb.) ve su şişelerinin paylaşımını içeren fiziksel aktivitelerden kaçınılması,
- Sosyal mesafeyi özendiren uygulama ve egzersizlerin seçilmesi.
- Anormal solunum semptomu yaşanırsa hemen öğrencinin ebeveynleriyle iletişime geçilmesi ve virüse maruz kalmış olabilecek herkesin izole edilmesi,
- Kronik hastalıkları (astım, diyabet, kanser veya kalp hastalığı gibi) veya bağışıklık ve sinir-kas sorunları olan çocuklara uygun fiziksel aktiviteler planlanması,
- Doğrudan iletişimi en aza indirecek internet tabanlı sanal sınıf için, gerektiğinde yenilikçi öğretim stratejileri oluşturulması”. (Peijie Chen,ve d. J.Spor & Health Science, 2020).
(Gelecek yazımız: COVID’den Sonra Beden Eğitiminde Yeni Bir Model Gerekiyor mu?)
